Plazma

Z kolei należy teraz omówić zagadnienie, w jaki sposób sole mineralne przenikają do wnętrza komórki włośnikowej, a z niej do wnętrza rośliny. Można przyjąć z góry, że sole mineralne są pobierane z roztworu wodnego choćby z tej przyczyny, że stałe cząstki większych rozmiarów nie mogłyby przeniknąć przez bardzo drobne pory celulozowej błony komórkowej. Rozważania nad zjawiskami osmozy i turgoru, przedstawione w poprzednim rozdziale, mogłyby wzbudzić przypuszczenie, że warstwa plazmy przylegająca do błony komórkowej jest całkowicie nieprzepuszczalna dla wszystkich substancji osmotycznie czynnych, a więc tym samym dla soli mineralnych, co oczywiście nie jest zgodne z prawdą. Plazma bowiem jest przepuszczalna i dla tych substancji, aczkolwiek w stopniu znacznie mniejszym niż dla cząsteczek wody. Dzięki temu mogą do niej wniknąć, a także przeniknąć przez nią do wnętrza komórki (w ograniczonym wprawdzie stopniu) nie tylko sole mineralne, lecz i substancje organiczne. Dlatego też w fizjologii termin półprzepuszczalność oznacza przepuszczalność plazmy, wykształconą wprawdzie w stopniu bardzo różnym, lecz zawsze dostrzegalnym, zależnym od natury przenikającej substancji. Jeżeli rozpatrujemy komórkę z punktu widzenia jej bilansu wodnego, wówczas sok komórkowy i rozpuszczone w nim substancje osmotycznie czynne mają największe znaczenie, a warstwę plazmy można przyrównać fizjologicznie do błony półprzepuszczalnej; natomiast przy pobieraniu soli mineralnych przez komórkę ma znaczenie nie tyle zdolność przenikania ich przez plazmę, ile raczej zdolność wnikania do tejże plazmy — siedliska podstawowych procesów metabolicznych i. Pewne dane doświadczalne pozwalają przypuszczać, że przy pobieraniu substancji pokarmowych przez komórkę rozstrzygającą rolę spełnia już półprzepuszczalność zewnętrznych warstw plazmy (plazmolemna). Warstwy te mają właściwości koloidalnego żelu i są zbudowane na kształt sieci; wnikanie związków chemicznych odbywa się przede wszystkim przez oczka tej sieci. Z tego powodu musi istnieć związek między wielkością dyfundujących cząsteczek a wielkością otworów sieci koloidalnej. [przypisy: pompy ciepła, idravitae, pro femina będzin ]