Wlaściwości zewnętrznej błony komórek epidermy

Właściwości zewnętrznej błony komórek epidermy mają oczywiście ogromny wpływ na wielkość transpiracji. Liczne specyficzne cechy budowy epidermy Są zrozumiałe tylko z punktu widzenia ich funkcji w procesie parowania. Kutykula, zbudowana ze związków typu tłuszczów, utrudnia uchodzenie cząsteczek wody do atmosfery; ponieważ jednak jest w pewnym, niewielkim stopniu przepuszczalna dla wody, nie hamuje parowania całkowicie. Dlatego też u roślin stanowisk suchych — kserofitów — występuje często bardzo gruba kutykula, a także skutynizowanie warstw błony komórkowej, co zwiększa ochronne działanie kutykuli. Również wysycenie zewnętrznych błon komórkowych woskiem, podobnie jak i warstwa ochronna z martwych włosków, utrudnia parowanie. P ar owa niem kutykularnym określamy straty wody na rzecz atmosfery przez powierzchnie liścia pokrytą kutykulą. Jeżeli kutykula jest cienka, np. u roślin stanowisk wilgotnych — higrofitów, parowanie kutykularne stanowić może wysoki procent parowania ogólnego. W zasadzie jednak natężenie parowania kutykularnego jest niskie; dla liści brzozy parowanie to ma wartość około 6—8% ogólnego parowania. O dużej sprawności ochronnej wosku, kutyny, a przede wszystkim korka, świadczy możność przechowywania na powietrzu przez szereg tygodni bez znaczniejszych strat wody — owoców jak jabłka, gruszki, a także i bulw, np. ziemniaka. Większa część pary wodnej, którą roślina traci na rzecz atmosfery, opuszcza rośline nie przez kutykulę, lecz przez szparki liściowe. Parowanie to nosi nazwę parowani a szparkowego. Delikatne komórki mezofilu, o błonach nie pokrytych kutykulą, wydzielają stale cząsteczki wody do silnie rozwiniętego systemu przestworów międzykomórkowych, System ten kontaktuje przez szparki z otaczającym powietrzem i dlatego tylko rzadko jest nasycony parą wodną. W liściach, które mają szparki rozmieszczone wyłącznie na dolnej powierzchni, można łatwo wykazać, że parowanie Odbywa się w zasadzie właśnie przez szparki. Swieżo zerwany liść, np. róży, umieszcza się możliwie szybko między dwiema płytkami szklanymi pod bibułą filtracyjną nasyconą 5-procentowym roztworem chlorku kobaltawego i wysuszoną. [hasła pokrewne: oczyszczalnia ścieków, odwierty pod pompy ciepła, deska elewacyjna ]