Skład fizyko-chemiczny gleby

Każda cząstka gleby jest otoczona warstwą wody będącą rezultatem adsorpcji lub pęcznienia. Przestrzenie pomiędzy cząstkami gleby są wypełnione częściowo powietrzem niezbędnym do oddychania korzeni (brak powietrza w glebach bagnistych wywiera bardzo niekorzystny wpływ na rozwój roślin), a częściowo wodą kapilarną, która jest głównym źródłem wody dla rośliny. Dzięki siłom kapilarnym umożliwiającym przemieszczanie się wody na mniejsze lub większe odległości, włośniki mogą korzystać z wody nie znajdującej się w ich bezpośrednim otoczeniu. Dlatego też skład fizyko-chemiczny gleby i szczególna jej struktura mają rozstrzygający wpływ na zawartość w niej wody i na możliwości wykorzystania jej przez roślinę.  Gleby piaszczyste zatrzymują po deszczu mniejsze ilości wody niż gleby gliniaste czy humusowe, o cząstkach silnie pęczniejących; w takich jednak glebach większy procent wody jest związany w sposób bezużyteczny dla rośliny. Siła ssąca przeciętnych naszych gleb uprawnych jest na ogół dość niska (poniżej 5 atm.). Składają się na nią: siła adsorpcyjna i siły pęcznienia cząstek gleby oraz wartość osmotyczna roztworu glebowego. Typowe gleby solniskowe i pustynne wykazują jednak wyższe siły ssące (węgierski step alkaliczny 30 atm., pustynia algierska ponad 100 atm.). Pobieranie wody z gleby przez włośniki napotyka zawsze na pewien opór; nic też dziwnego, że zależnie od środowiska i gatunku rośliny stwierdzono duże rozbieżności w wartości Osmotycznej komórek włośnikowych (Phaseoius około 2—3,5 atm., Pelargonium około 5 atm., halofity powyżej 20 atm„ rośliny pustyniowe powyżej 100 atm.). Komórki miękiszowe kory korzenia przylegające bezpośrednio do włośnika pobierają z niego wodę, dopóki ich siła ssąca jest większa Od siły ssącej komórki włośnikowej. Komórka o wyższej sile ssącej pobiera wodę przede wszystkim z napęczniałej błony komórkowej, ta zaś dzięki zdolności do pęcznienia usiłuje wyrównać tę stratę kosztem wody pobranej z komórki sąsiedniej o niższej sile ssącej. W rezultacie prowadzi to do pobierania wody przez komórkę o wyższej sile ssącej z komórki o sile ssącej niższej aż do chwili wyrównania się obu sił. [przypisy: abakus konin, nerw okoruchowy, gimnazjum nr 2 kwidzyn ]